หนึ่งในสาเหตุที่ทำร้ายโลกในปัจจุบัน เกิดจากขยะพลาสติกที่สะสมกันมาเป็นระยะเวลานานจนมีจำนวนมหาศาล และเพื่อรักษาโลกของเราให้ดำรงต่อไปได้ในระยะยาว ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาทั่วโลกต่างให้ความสนใจกับปัญหาสิ่งแวดล้อมกันมากขึ้น จะเห็นได้ว่าหน่วยงานและองค์กรต่างมีการจัดตั้งโครงการ ผลิตสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมาจำหน่ายเพื่อลดการผลิตพลาสติกมากขึ้น ทำให้หลาย ๆ คนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและหันมาตื่นตัวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมากขึ้นเช่นกัน
บทความนี้เราจะพามาดู 7 ผลกระทบของขยะพลาสติกที่คุณอาจคาดไม่ถึง เพื่อทำความเข้าใจสาเหตุและหาแนวทางแก้ไขปัญหาได้อย่างเหมาะสม
ทำความรู้จัก “ขยะพลาสติก”
ก่อนจะไปดูผลกระทบของขยะพลาสติกที่มีต่อโลก เรามาทำความรู้จักกันก่อนดีกว่าว่าขยะพลาสติกคืออะไร? และขยะพลาสติกมีอะไรบ้าง?
ขยะพลาสติก คือ ของเสียพลาสติกจากแหล่งต่าง ๆ ที่ได้รับความเสียหาย ไม่ใช้งานแล้ว หรือไม่มีความต้องการอีกต่อไป โดยอาจจะมาจากครัวเรือน ร้านอาหาร โรงแรม โรงพยาบาล สำนักงาน โรงงานอุตสาหกรรม เป็นต้น ซึ่งขยะพลาสติกแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ๆ คือ “ขยะพลาสติกรีไซเคิลได้” และ “ขยะพลาสติกรีไซเคิลไม่ได้”
ขยะพลาสติกรีไซเคิลได้
ขยะพลาสติกรีไซเคิลได้ เป็นขยะพลาสติกที่สามารถเข้าสู่กระบวนการต่าง ๆ เพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ได้ เช่น ขวดน้ำพลาสติก, กล่องพลาสติก, ขวดครีมอาบน้ำ เป็นต้น
ขยะพลาสติกรีไซเคิลไม่ได้
ขยะพลาสติกรีไซเคิลไม่ได้ หรือที่เรียกกันว่า “ขยะกำพร้า” เป็นขยะพลาสติกที่ไม่สามารถนำไปผ่านกระบวนการรีไซเคิลได้ ทำให้เป็นขยะที่ไม่มีใครรับซื้อ เช่น ซองขนม ถุงแกง กล่องโฟม และแปรงสีฟัน เป็นต้น ซึ่งหากปล่อยไว้ก็อาจทำให้เกิดผลกระทบของขยะพลาสติกตามมา จึงต้องมีกระบวนการเพื่อจำกัดขยะกำพร้าเหล่านี้
7 ผลกระทบของขยะพลาสติกที่มีต่อโลก
1. สร้างมลพิษทางน้ำ
ผลกระทบของขยะพลาสติกในข้อแรกมาสาเหตุมาจาก ขยะพลาสติกที่ล่องลอยอยู่ในทะเลหรือในแม่น้ำต่าง ๆ ที่เกิดจากการทิ้งขยะที่ไม่เป็นระเบียบวินัยของมนุษย์ ส่งผลให้เกิดการสะสมของขยะพลาสติกเหล่านั้น ซึ่งสร้างความเสียหายต่อระบบนิเวศน์ในน้ำเป็นอย่างมาก เนื่องจากพลาสติกมีส่วนผสมที่เป็นอันตรายและใช้เวลาย่อยสลายนาน แหล่งน้ำอาจกลายเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคและสารเคมีต่าง ๆ ส่งกลิ่นเหม็นเน่า ทำลายระบบนิเวศน์ในน้ำ และเป็นการทำร้ายสัตว์ที่อาศัยในน้ำ รวมถึงทำให้นำไปอุปโภคบริโภคไม่ได้เช่นกัน
2. เกิดการปนเปื้อนทางดิน
เป็นผลกระทบของขยะพลาสติกที่เกิดจากพฤติกรรมการทิ้งขยะของมนุษย์อีกเช่นเคย และอย่างที่เราทราบกันว่าขยะพลาสติกกว่าจะย่อยสลายต้องใช้เวลาถึง 450 ปี ยิ่งทำให้เกิดปัญหาทับถมกันเป็นเวลานาน ส่งผลต่อระบบนิเวศน์ในดินทั้งการปลูกพืชผักก็อาจมีสารเคมีปนเปื้อน รวมถึงการเลี้ยงสัตว์ก็อาจเกิดการปนเปื้อนได้เช่นกัน
3. ทำลายทัศนียภาพที่สวยงาม
จากเดิมที่ทัศนียภาพของแม่น้ำ ทะเล ภูเขา ไม่ว่าจะสถานที่ใด ๆ ต่างมีความสวยงามและเป็นเอกลักษณ์ แต่เมื่อผลกระทบของขยะพลาสติกที่มนุษย์ทิ้งขยะไม่เป็นระเบียบ และไม่ช่วยกันรักษาความสะอาดของสถานที่ อาจทำให้ทัศนียภาพที่เคยสวยงามต้องถูกบดบังด้วยกองขยะพลาสติก ส่งกลิ่นเหม็นเน่า และทำลายระบบนิเวศน์ในบริเวณนั้น
4. เกิดอันตรายต่อสัตว์
สัตว์ต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติ ต่างหากินจากแหล่งน้ำและผืนดินด้วยตัวเอง หากดินและน้ำมีสารปนเปื้อน หรือมีสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อชีวิตจากการสะสมของขยะพลาสติก อาจทำให้สัตว์เหล่านั้นได้รับอันตราย และอาจกระทบมากสุดจนถึงขั้นสูญพันธุ์ ซึ่งในปัจจุบันเราจะเห็นโครงการมากมายที่จัดตั้งขึ้นเพื่อลดผลกระทบของขยะพลาสติกในข้อนี้ เช่น โครงการอนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเล, โครงการรักษ์ทะเล เป็นต้น
5. ประชากรยุงเพิ่มขึ้น
จากการทับถมกันของขยะพลาสติกบนพื้นดิน ทำให้บริเวณนั้นมีความชื้นและเกิดแอ่งน้ำเล็ก ๆ ขึ้นมา ซึ่งแอ่งน้ำเล็ก ๆ เหล่านั้น ถือเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ชั้นดีของแมลงตัวร้ายอย่างยุง ที่เป็นพาหะนำโรคต่าง ๆ สู่คนและสัตว์ เช่น โรคไข้เลือดออก, มาลาเรีย, ไข้ปวดข้อยุงลาย และไข้สมองอักเสบ เป็นต้น
6. เกิดภาวะโลกร้อน
เป็นผลกระทบของขยะพลาสติกที่มีปัญหามากที่สุดสำหรับโลกของเรา เนื่องจากกระบวนการผลิตพลาสติกต้องมีการใช้ทรัพยากรและเครื่องจักรเป็นจำนวนมาก ทำให้มีการปล่อยของเสียจากโรงงานผลิตต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดมลพิษทางน้ำ ดิน และอากาศ และเป็นหนึ่งในตัวการของภาวะโลกร้อน (Global Warming) เพราะก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยออกไปจากกระบวนการผลิตพลาสติก สะสมรวมกันอยู่บนชั้นบรรยากาศและเกิดเป็นก๊าซเรือนกระจก ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ (Climate Change)
ทำความรู้จักกระบวนการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์: Decarbonization
7. ผลกระทบต่อมนุษย์
จากผลการวิจัยจากองค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสากล WWF ร่วมกับ มหาวิทยาลัยนิวคาสเซิลในออสเตรเลีย พ.ศ.2563 พบว่า มนุษย์อาจบริโภคไมโครพลาสติกเข้าสู่ร่างกาย ในปริมาณกว่า 2,000 ชิ้น หรือ 5 กรัมต่อสัปดาห์ ซึ่งเจ้าไมโครพลาสติกที่ปนเปื้อนอยู่ในชีวิตประจำวันของเราหากสะสมไปนาน ๆ อาจทำให้เกิดผลกระทบที่ร้ายแรงต่อสุขภาพ เช่น รบกวนฮอร์โมนในร่างกาย, ขัดขวางการทำงานของเส้นเลือด, เป็นตัวการนำสารพิษเข้าสู่ร่างกาย และอาจเป็นหนึ่งในสาเหตุของการเกิดโรคมะเร็ง
ซึ่งจากผลกระทบของขยะพลาสติกทั้งหมดที่เราได้ยกตัวอย่าง ทุกข้อล้วนส่งผลกระทบต่อมนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม มนุษย์จึงเป็นผู้ที่สร้างและรับผลกระทบจากขยะพลาสติกทั้งด้านร่างกาย และการขาดแคลนทรัพยากร หากไม่เร่งแก้ไขปัญหาขยะพลาสติกโดยด่วน อาจเกิดปัญหามากกว่าที่พบเจอในปัจจุบันก็ได้
วิธีลดการใช้พลาสติกง่าย ๆ เพื่อโลกที่น่าอยู่
จากผลกระทบของขยะพลาสติกที่เราได้กล่าวไปข้างต้น ไม่ได้เป็นปัญหาแค่ของใครคนใดคนหนึ่ง หรือประเทศใดประเทศหนึ่งเท่านั้น แต่ทั้งโลกกำลังได้รับผลกระทบจากปัญหาพลาสติกเหล่านี้ ดังนั้น ทุกหน่วยงาน ทุกองค์กร รวมถึงเราทุกคน ควรปลูกฝังจิตสำนึกที่ดี ตระหนักถึงผลกระทบของขยะพลาสติกทุกครั้งก่อนจะทิ้งพลาสติก
และนี่คือวิธีลดการใช้พลาสติกง่าย ๆ ตามแนวคิด Zero Waste ที่สามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน
- หลีกเลี่ยงการรับถุงพลาสติก, หลอดพลาสติก และช้อนซ้อมพลาสติก
- เลือกใช้ถุงผ้า ตะกร้า หรือปิ่นโต แทนการใช้วัสดุจากพลาสติก
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์จากวัสดุที่ย่อยสลายเองได้
- พกขวดน้ำหรือแก้วน้ำส่วนตัว แทนการใช้ขวดและแก้วพลาสติก
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ชนิดเติม เพื่อลดขยะพลาสติกจากครัวเรือน
- นำถุงพลาสติก หรือกล่องโฟมกลับมาใช้ซ้ำหรือ DIY เป็นของชิ้นใหม่
- แยกชนิดของขยะพลาสติกเพื่อให้สะดวกต่อการนำไปรีไซเคิล
อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ทำความเข้าใจประเภทของขยะ และการคัดแยกอย่างถูกวิธี ลดการเกิดมลพิษ ลดปัญหาขยะล้นโลก
สรุป ผลกระทบของขยะพลาสติกที่มีต่อโลก
องค์กรต่าง ๆ สามารถมีส่วนร่วมที่ช่วยลดผลกระทบของขยะพลาสติกที่มีต่อโลกได้ด้วย การดำเนินมาตรการเพื่อลดการเกิดขยะจากการใช้วัตถุดิบ พยายามรีไซเคิลให้มากที่สุด และมีการกำจัดขยะพลาสติกอย่างเหมาะสม โดยรับผิดชอบในการเก็บรวบรวมและส่งต่อเพื่อรีไซเคิล รวมถึงการเลือกใช้กระบวนการคัดแยกขยะ จากเทคโนโลยีสีเขียว (Green and Climate Technology) ที่มีประโยชน์ต่อองค์กรและสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ยังต้องปรับปรุงการออกแบบผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ ส่งเสริมให้สามารถนำมารีไซเคิลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ซึ่งดิทโต้ (Ditto) ก็เป็นหนึ่งในองค์กรที่มุ่งมั่นในการจัดการปัญหาขยะ ลดมลพิษทางสิ่งแวดล้อม จึงได้จัดตั้งโครงการคัดแยกขยะด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง ที่ช่วยลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยสู่ชั้นบรรยากาศ และสร้างมูลค่าให้กับธุรกิจด้วยคาร์บอนเครดิต (Carbon Credit)
อ่านเพิ่มเติมได้ที่: ถอดรหัส “ดิทโต้” เดินหน้ารุกธุรกิจ “คาร์บอนเครดิต” มุ่งลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก พร้อมตั้งเป้าผลิตคาร์บอนเครดิต ป้อนบริษัทส่งออก
ติดต่อสอบถามข้อมูลระบบจัดการเอกสาร เพิ่มเติม
📞 02-517-555
📱063 204 0321
Line ID: @dittothailand